مدل برنامه‌ریزی آرمانی برای کاهش هزینه، برآورد تقاضا و حداقل کردن موجودی اضافی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مهندسی صنایع، دانشکده مهندسی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان

2 دانشگاه بوعلی سینا همدان

چکیده

همواره شرایط حاکم بر محیط تجاری، واحدهای تولیدی و تعدد عوامل مؤثر بر عملکرد آن‌ها، لزوم پرداختن به برنامه­ریزی به‌عنوان یکی از وظایف اصلی مدیریت را مورد تأکید قرار داده است. در این میان برنامه‌ریزی تولید در شرکت‌های تولیدی از مهم‌ترین ابزار موفقیت محسوب می‌شود. در این مقاله سعی بر آن است تا با استفاده از شیوه­های مناسب بر پایه تحقیق در عملیات، مدلی جامع برای برنامه­ریزی تولید در صنعت ارائه شود؛ به‌گونه‌ای که بتوان الگویی مناسب از ارتباطات منطقی بین عملیات را تدوین و به کمک آن‌ها تصمیم­گیرندگان را در جهت برنامه­ریزی‌های بهتر یاری کرده و درنتیجه بهره‌وری افزایش یابد. در این مقاله پس از آشنایی مختصر با نحوه تولید یکی از محصولات شرکت کنترل گاز اکباتان، برنامه­ریزی تولید این شرکت باهدف کاهش هزینه، برآورد تقاضا و حداقل کردن موجودی اضافی با استفاده از مدل برنامه­ریزی آرمانی انجام خواهد شد. با توجه به روش تولید در شرکت کنترل گاز اکباتان که به‌صورت گسسته و کارگاهی بوده است، در این پژوهش قصد داریم تمامی پارامترها و متغیرهای تولیدی شرکت را در مدلی جامع بکار گرفته شود. در مدل برنامه­ریزی آرمانی پیشنهادی به‌صورت همزمان اهداف مختلف و متناقض شرکت در نظر گرفته‌شده‌اند که باوجود انجام تحقیقات متعدد در آن برای اولین بار این مهم میسر شده ­است. رویکرد ارائه‌شده در این تحقیق سود خالص شرکت را (%3) افزایش می‌دهد. همچنین تولید محصول اول (%18) و محصول دوم را (%3) افزایش می‌دهد. ظرفیت تولید را نیز افزایش داده به‌طوری‌که موجب برآورده شدن (%100) تقاضا می‌شود. نتایج مدل نشان می‌دهد که کار در اضافه­کاری کاهش چشم­گیری داشته و تنها در دوره چهارم برای تولید محصول اول نیاز به اضافه­کاری وجود دارد. همین موضوع نیاز به استخدام و اخراج را رفع کرده و هزینة آن‌ها را به صفر رسانده است. درواقع شرکت با همین تعداد نیروی انسانی افزایش چشم­گیری در میزان تولید و سود خواهد داشت. انتظار می‌رود ‌مدل پیشنهادی به‌عنوان مرجعی جهت برنامه­ریزی­های آینده شرکت و اهداف و سیاست­های شرکت در نظر گرفته شود.
 
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Goal programming model for cost reduction, demand satisfy minimizing surplus inventory in discrete production systems (A case study)

نویسندگان [English]

  • Elahe Kalvandi 1
  • javad behnamian 2
1 Department of Industrial Engineering, Faculty of Engineering, Bu Ali Sina University, Hamedan
2
چکیده [English]

The conditions of the business environment of the manufacturing units and the multitude of factors affecting their performance have always emphasized the need for planning as one of the main tasks of management. In this regard, production planning in manufacturing companies is one of the most important tools for success. This paper attempts to present a comprehensive model for production planning in the industry using appropriate operations research -based techniques so that a suitable model of rational communication between operations can be formulated and so that decision makers can better plan and increases productivity. In this paper, after a brief introduction about one of the products of Ekbatan Gas Control Company, the production planning of this company will be carried out with the objective of cost reduction, demand satisfy minimizing surplus inventory in discrete production systems. In this study we intend to apply all parameters and variables of production in a comprehensive model, considering the production method of Ekbatan Gas Control Company. In the proposed goal programming model, simultaneously different and contradictory objective functions of the company have been considered. The approach proposed in this study increases the company's profit 3%. Also production of first product increases18% and the second increase 3%. It has also increased production capacity, and it satisfies 100% of the demand. The results of the model show a significant reduction in overtime, and only in the fourth period need to overtime for produce the first product. As consequences it eliminates the need for hiring and layoffs, and reduces their cost to 0. In fact, the Company will have a significant increase in number of production and profit with the samee number of manpower. The proposed model is expected to serve as a reference for future planning of the firm's corporate policies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Discrete Production Systems Planning
  • Goal programming
  • Production Cost
  • Surplus inventory

مراجع

[1]
 
 
علی­نژاد، علیرضا؛ کاظمی، ابوالفضل؛ منسوب ریحانیان، زهری؛ صراف­ها، کیوان؛ "یک رویکرد ترکیبی از معیار جامع برنامه­ریزی آرمانی براساس متغیرهای انحراف برای حل مسائل تضمیم­گیری چند هدفه"، مجله تحقیق در عملیات و کاربردهای آن، سال دهم، شماره اول، ص­ص (97-89) ، بهار(1392).
[2]
انواری­رستمی، علی­اصغر؛ "ارزیابی اثربخشی مدل­های برنامه­ریزی آرمانی"، دوره (5)، شماره دو، تابستان(1380).
[3]
 
دکتر صفایی قادی کلایی؛ مهدوی، قاسم؛ "به کارگیری مدل برنامه­ریزی آرمانی جهت برامه­ریزی تولید در شرکت­های فرآورده­های گوشتی"؛ پژوهشنامة علوم انسانی و اجتماعی، شمارة چهارم، (1381).
[4]
مریدی، سیاوش؛ نوذری، علیرضا، " فرهنگ اقتصادی": تهران، انتشارات نگاه، (1373)
[5]
نیکوفکر، محمدهادی؛ عبدالله­زاده، وحید؛ برنامه­ریزی و کنترل تولید و موجودی­ها؛ انتشارات نگاه دانش، چاپ چهارم، (1395).‌
[6]
واحدی، عرفان؛ رحیم­زاده، ایوب؛ "برنامه­ریزی تولید"؛ سومین کنفرانس دستاوردهای نوین و به روز در علوم مهندسی و فناوری­های جدید، رشت، سازمان بسیج صنعتی استان گیلان، (1397).
[7]
 
مهرگان، علیرضا؛ کاظمی، عالیه؛ کامیاب مقدم، امین؛"طراحی مدل آرمانی برنامه­ریزی تولید برای شرکت کابل­های مخابراتی شهید قندی یزد"؛ فصلنامة دانش مدیریت، شماره(74)، ص­ص(133-147)، پاییز(1385).
]8[
صفری، سعید؛ سبزیان­پاپی، حسین؛"ارزﯾﺎﺑﯽ ﻋﻤﻠﮑﺮد داﻧﺸﮕﺎه ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰی آرﻣﺎﻧﯽ ﻟﮑﺴﯿﮑﻮﮔﺮاف ﺑﺎ روﯾﮑﺮد آﻣﻮزﺷﯽ و ﭘﮋوﻫﺸﯽ(مطالعه موردی دانشگاه شاهد)"؛ فصلنامة مدیریت صنعتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج، ص­ص(129-143)، (1392).
]9[
حیدری قره­باغ، هادی؛ محب ربانی، سعید؛"ارائه مدل برنامه­ریزی آرمانی جامع تولید با رویکرد فازی در صنعت پالایش نفت"؛ فصلنامة مدیریت، شماره(18)، ص­ص(48-60)، (1389).
]10[
قراگزلو، علیرضا؛ برزگر،  مجید؛"برنامه ریزی آرمانی با استفاده از رویکرد AHP جهت بهینه­سازی ترکیب تولید"؛ بررسی­های بازرگانی، ص­ص(59-72)، (1387).
]11[
جونز، دیلان؛ تمیز، مهرداد؛(خاتمی فیروزآبادی، محمدعلی؛ باقری، مجید)؛"برنامه­ریزی آرمانی کاربردی"؛ انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، (1394).
[۱۲]
دکترخاتمی فیروز آبادی، علی؛ فاطمی فیروز آبادی، شیلا؛"ترکیب روش­های AHP و برنامه­ریزی صفر یا یک برای انتخاب یک سیستم پیشرفته ساخت و تولید"؛فصلنامه مطالعات مدیریت بهبود و تحول شماره(63)، ص­ص(115-151)، زمستان (89) و بهار (90).
[۱۳]
طلوعی اشلقی، عباس؛ احتشام رائی، رضا؛"ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺪل رﯾﺎﺿﯽ ﺑﺮای ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزی ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی ﺗﻮﻟﯿﺪ  و ﮐﻨﺘﺮل ﻣﻮﺟﻮدی در زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻣﻌﮑﻮس"؛ ﻣﺠﻠﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﺗﺤﻮل، شماره(18)، ص­ص(1-12)، (1393).
.L.-H.Che.(2016). Approach Basedonfuzzygoalprogramingandqualityfunctiondeploymentfornew productplanning.
EuropeanJournalOfOperationalResearch.
[14]
Mohanty, R. P., & Koay, J. C. C. (1988).
A Goal Programming Application for Waste Treatment Quality Control. International Journal of Quality & Reliability Management, 5.
[15]
Choudhary, D., & Shankar, R. (2014).
A goal programming model for joint decision making of inventory lot-size, supplier selection and carrier selection.
Computers andIndustrial Engineering, 71, 1-9 .
[16]
Leung, S. C. H., & Ng, W. (2007).
A goal programming model for production planning of perishable products with postponement. Computers & Industrial Engineering, 53, 531–541.
[17]
Leung, S. C. H., & Chan, S. S. W. (2008).
A goal programming model for aggregate production planning with resource utilization constraint. Computers & Industrial Engineering,56,1053-1063.
[18]
Aouni, B., Colapinto, C., & La Torre, D. (2014). Financial portfolio management through the goal programming model, Current state-of-the-art. European Journal of Operational Research.
[19]
Jones, D., & Tamiz, M. (2010). Practical Goal Programming (Vol. 157). Springer.
[20]
Jadidi, O., Zolfaghari, S., & Cavalieri, S. (2013). A new normalized goal programming model for multi-objective problems: A case of supplier selection and order allocation. International Journal of Production Economics. 148, 158–165.
[21]
Babaei, H., Tootooni, M., Shahanaghi, K., & Bakhsha, A. (2009). Lexicographic Goal Programming Approach for Portfolio Optimization, 5(9), 63–75.
[22]
Diego Broza, NV., Gabriela C., Jorge, M. (2019). Goal programming application for the decision support in the daily production planning of sawmills, Forest Policy and Economics,102,29-40.
[23]
Romero, C. (1985). Multi-Objective and Goal-Programming Approaches as a Distance Function Model. The Journal of the Operational Research Society. 36,249-251.
[24]
Ogryczak, W. (1994). A Goal Programming model of the reference point method. Annals of Operations Research. 51, 33-44.
[25]
Caballero, R., Rey, L., Ruiz, F. (1998). Lexicographic improvement of the target values in convex goal programming. European Journal of Operational Research. 107, 644-655.
[26]
Giannettia, B F., Sevegnania, F. (2019). Five sector sustainability model:A proposal forassessing sustainability of production systems. Ecological modeling.  406, 98-108.
[27]
[1]
 
 
علی­نژاد، علیرضا؛ کاظمی، ابوالفضل؛ منسوب ریحانیان، زهری؛ صراف­ها، کیوان؛ "یک رویکرد ترکیبی از معیار جامع برنامه­ریزی آرمانی براساس متغیرهای انحراف برای حل مسائل تضمیم­گیری چند هدفه"، مجله تحقیق در عملیات و کاربردهای آن، سال دهم، شماره اول، ص­ص (97-89) ، بهار(1392).
[2]
انواری­رستمی، علی­اصغر؛ "ارزیابی اثربخشی مدل­های برنامه­ریزی آرمانی"، دوره (5)، شماره دو، تابستان(1380).
[3]
 
دکتر صفایی قادی کلایی؛ مهدوی، قاسم؛ "به کارگیری مدل برنامه­ریزی آرمانی جهت برامه­ریزی تولید در شرکت­های فرآورده­های گوشتی"؛ پژوهشنامة علوم انسانی و اجتماعی، شمارة چهارم، (1381).
[4]
مریدی، سیاوش؛ نوذری، علیرضا، " فرهنگ اقتصادی": تهران، انتشارات نگاه، (1373)
[5]
نیکوفکر، محمدهادی؛ عبدالله­زاده، وحید؛ برنامه­ریزی و کنترل تولید و موجودی­ها؛ انتشارات نگاه دانش، چاپ چهارم، (1395).‌
[6]
واحدی، عرفان؛ رحیم­زاده، ایوب؛ "برنامه­ریزی تولید"؛ سومین کنفرانس دستاوردهای نوین و به روز در علوم مهندسی و فناوری­های جدید، رشت، سازمان بسیج صنعتی استان گیلان، (1397).
[7]
 
مهرگان، علیرضا؛ کاظمی، عالیه؛ کامیاب مقدم، امین؛"طراحی مدل آرمانی برنامه­ریزی تولید برای شرکت کابل­های مخابراتی شهید قندی یزد"؛ فصلنامة دانش مدیریت، شماره(74)، ص­ص(133-147)، پاییز(1385).
]8[
صفری، سعید؛ سبزیان­پاپی، حسین؛"ارزﯾﺎﺑﯽ ﻋﻤﻠﮑﺮد داﻧﺸﮕﺎه ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰی آرﻣﺎﻧﯽ ﻟﮑﺴﯿﮑﻮﮔﺮاف ﺑﺎ روﯾﮑﺮد آﻣﻮزﺷﯽ و ﭘﮋوﻫﺸﯽ(مطالعه موردی دانشگاه شاهد)"؛ فصلنامة مدیریت صنعتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج، ص­ص(129-143)، (1392).
]9[
حیدری قره­باغ، هادی؛ محب ربانی، سعید؛"ارائه مدل برنامه­ریزی آرمانی جامع تولید با رویکرد فازی در صنعت پالایش نفت"؛ فصلنامة مدیریت، شماره(18)، ص­ص(48-60)، (1389).
]10[
قراگزلو، علیرضا؛ برزگر،  مجید؛"برنامه ریزی آرمانی با استفاده از رویکرد AHP جهت بهینه­سازی ترکیب تولید"؛ بررسی­های بازرگانی، ص­ص(59-72)، (1387).
]11[
جونز، دیلان؛ تمیز، مهرداد؛(خاتمی فیروزآبادی، محمدعلی؛ باقری، مجید)؛"برنامه­ریزی آرمانی کاربردی"؛ انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، (1394).
[۱۲]
دکترخاتمی فیروز آبادی، علی؛ فاطمی فیروز آبادی، شیلا؛"ترکیب روش­های AHP و برنامه­ریزی صفر یا یک برای انتخاب یک سیستم پیشرفته ساخت و تولید"؛فصلنامه مطالعات مدیریت بهبود و تحول شماره(63)، ص­ص(115-151)، زمستان (89) و بهار (90).
[۱۳]
طلوعی اشلقی، عباس؛ احتشام رائی، رضا؛"ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺪل رﯾﺎﺿﯽ ﺑﺮای ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزی ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی ﺗﻮﻟﯿﺪ  و ﮐﻨﺘﺮل ﻣﻮﺟﻮدی در زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻣﻌﮑﻮس"؛ ﻣﺠﻠﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﺗﺤﻮل، شماره(18)، ص­ص(1-12)، (1393).
.L.-H.Che.(2016). Approach Basedonfuzzygoalprogramingandqualityfunctiondeploymentfornew productplanning.
EuropeanJournalOfOperationalResearch.
[14]
Mohanty, R. P., & Koay, J. C. C. (1988).
A Goal Programming Application for Waste Treatment Quality Control. International Journal of Quality & Reliability Management, 5.
[15]
Choudhary, D., & Shankar, R. (2014).
A goal programming model for joint decision making of inventory lot-size, supplier selection and carrier selection.
Computers andIndustrial Engineering, 71, 1-9 .
[16]
Leung, S. C. H., & Ng, W. (2007).
A goal programming model for production planning of perishable products with postponement. Computers & Industrial Engineering, 53, 531–541.
[17]
Leung, S. C. H., & Chan, S. S. W. (2008).
A goal programming model for aggregate production planning with resource utilization constraint. Computers & Industrial Engineering,56,1053-1063.
[18]
Aouni, B., Colapinto, C., & La Torre, D. (2014). Financial portfolio management through the goal programming model, Current state-of-the-art. European Journal of Operational Research.
[19]
Jones, D., & Tamiz, M. (2010). Practical Goal Programming (Vol. 157). Springer.
[20]
Jadidi, O., Zolfaghari, S., & Cavalieri, S. (2013). A new normalized goal programming model for multi-objective problems: A case of supplier selection and order allocation. International Journal of Production Economics. 148, 158–165.
[21]
Babaei, H., Tootooni, M., Shahanaghi, K., & Bakhsha, A. (2009). Lexicographic Goal Programming Approach for Portfolio Optimization, 5(9), 63–75.
[22]
Diego Broza, NV., Gabriela C., Jorge, M. (2019). Goal programming application for the decision support in the daily production planning of sawmills, Forest Policy and Economics,102,29-40.
[23]
Romero, C. (1985). Multi-Objective and Goal-Programming Approaches as a Distance Function Model. The Journal of the Operational Research Society. 36,249-251.
[24]
Ogryczak, W. (1994). A Goal Programming model of the reference point method. Annals of Operations Research. 51, 33-44.
[25]
Caballero, R., Rey, L., Ruiz, F. (1998). Lexicographic improvement of the target values in convex goal programming. European Journal of Operational Research. 107, 644-655.
[26]
Giannettia, B F., Sevegnania, F. (2019). Five sector sustainability model:A proposal forassessing sustainability of production systems. Ecological modeling.  406, 98-108.
[27]
مدیریت زنجیره تأمین
دوره 22، شماره 66
خرداد 1399
صفحه 20-37

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 15 اسفند 1398
  • تاریخ بازنگری: 12 اردیبهشت 1399
  • تاریخ پذیرش: 22 اردیبهشت 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار