بررسی تأثیر فناوری اطلاعات و مدیریت دانش بر چابکی زنجیره تأمین

نویسندگان

1 دانشیار و عضو هیأت علمی، گروه مدیریت صنعتی دانشگاه یزد

2 دانشجوی دکترای مدیریت تولید، دانشکده اقتصاد مدیریت و حسابداری، دانشگاه یزد، نویسنده پاسخگو

چکیده

هدف این مقاله بررسی تأثیر فناوری اطلاعات و مدیریت دانش بر چابکی زنجیره تأمین در دو شرکت البرز دارو و پخش البرز است. جامعه آماری این پژوهش با توجه به متغیرهای تحقیق، تمام کارکنان شرکت­های البرز دارو و پخش البرز می ­باشند که در مجموع تعداد آنها 426 نفر بود. حجم نمونه 205 نفر بوده که از طریق جدول مورگان به ­دست آمده و انتخاب افراد به روش تصادفی طبقه ­ای بوده است. لذا این تحقیق توصیفی - پیمایشی از نوع همبستگی می ­باشد. جهت جمع ­آوری داده ­ها، نیز از ابزار پرسش­نامه استفاده شد. روایی (محتوا، همگرا، واگرا) و پایایی (بار عاملی، ضریب پایایی مرکب، ضریب آلفای کرونباخ) پرسش‌نامه ‏ها حاکی از آن هستند که ابزارهای اندازه ‏گیری از روایی و پایایی خوبی برخوردار هستند. نتایج حاصل از آزمون فرضیات توسط نرم‏ افزار SMART-PLS و با استفاده از آماره آزمون t و ضرایب مسیر (β)، نشان داد که فناوری اطلاعات بر مدیریت دانش تأثیر قوی، مستقیم و معنی‌دار دارد، همچنین مدیریت دانش بر زنجیره تأمین چابک تأثیر مثبت، مستقیم و معنی‌داری دارد، از طرفی مدیریت دانش می ‏تواند نقش میانجی‏گری را در رابطه بین فناوری اطلاعات و زنجیره تأمین چابک ایفا نماید. در ضمن فناوری اطلاعات می‏ تواند به‏عنوان متغیر تعدیل­ کننده اثر مثبتی را که مدیریت دانش بر زنجیره تأمین چابک دارد را ارتقاء دهد.

کلیدواژه‌ها


  1. Christopher, M., “Logistics and Supply Chain Management: Creating Value-adding Networks”, London, Prentice Hall, 2005.
  2. Gunasekaran, A. and Ngai, E.W.T., “Information Systems in Supply Chain Integration and Management”, European Journal of Operational Research, 159,269-295, 2004.
  3. Breu K. & Hemingway C.J & Strathern M., “Workforce Agility: The New Employee Strategy for The Knowledge Economy”, Journal of Information Technology ,17,21-31, 2001.
  4. Auramo, J., Kauremaa, J. and Tanskanen, K., “Benefits of IT in supply chain management: an explorative study of progressive companies”, International Journal of Physical Distribution and Logistics Management, 35( 2) , 82-100, 2005.
  5. جعفرنژاد، احمد؛ مروتی شریف آبادی، علی؛ اسدیان اردکانی، فائزه. "مباحث منتخب در مدیریت زنجیره تأمین"، مؤسسه کتاب مهربان نشر، 1392.
  6. Patnayakuni, R., Rai, A. and Seth, N., “Relational Antecedents of Information Flow Integration for Supply Chain Coordination”, Journal of Management Information Systems, 23, )1), 13-49, 2006.
  7. Davenport, T.H. and Prusak, L. “Working Knowledge”, Boston, Harvard Business School Press, 1998.
  8. شائمی برزگی، علی؛ بهارستان، امید؛ شهبازی، غلامرضا. "مدیریت فناوری اطلاعات با چشم انداز مبتنی بر دانش براساس دیدگاه نوناکا"، کنفرانس ملی فناوری اطلاعات و جهاد اقتصادی کازرون، 1390.
  9. Matthew .B., & Cheung,M-S., “sharing global supply chain knowledge”, MIT Sloan management Review,49(4),67-73, 2008.
  10. Cheng ,J.H., & Wang, N.M., “Knowledge management in supply chain”, Scientific Research Management,23(2),98-101, 2002.
  11. Egbu, C. & Botteril,K., “Information technologies for knowledge management: Their usage and effectiveness”, Electronic Journal of Information Technology in Construction. 7(1),125-137, 2002.
  12. جعفرنژاد، احمد؛ شهایی، بهنام. "چابکی سازمانی و تولید چابک"، چاپ اول، تهران: مؤسسه کتاب مهربان نشر،1386.
  13. سلطانی، ایرج. "نقش فناوری اطلاعات در توسعه منابع انسانی"، ماهنامه تدبیر، سال چهاردهم، شماره138، 1382.
  14. Turban, Efraim., “Information technology for management: Transforming organizations in the digital economy”, John Wiley & Sons, Ltd, 2003.
  15. تارخ، محمد جعفر و امی، امیر علی. "تکنولوژی اطلاعات و صادرات نرم افزار"، ص211، تهران: انتشارات پیام آوران کلک آزاد، 1381.
  16. رضاییان، علی. "مبانی سازمان و مدیریت"، ص 341، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‏ها (سمت)، 1388.
  17. فهیمی، مهری. "کاربردهای فناوری اطلاعات"، فصلنامه مطالعات مدیریت، شماره 29-30، 1388.
  18. Tippins, M. J. & Sohi, R. S., “IT competency and firm performance: IS organizational learning a missing link?”, Strategic Management Journal, 24, 745-761, 2003.
  19. Somuyiwa, A. O. Adebayo, I. T.& Akanbi, T. A., “Supply Chain Performance: An Agile Supply Chain Driven By Information System (Is) Capabilities”, British Journal of Arts and Social Sciences, Vol.1 No.2 pp 2046-9578, 2007.
  20. Bhatt, G. D. & Grover, V., “Types of information technology capabilities and their role in competitive advantage: An empirical study”, Journal of Management Information Systems, 22, 253-277, 2005.
  21. Koeng, M. E. D., & Srikantaiah, T. K., Knowledg management, lessons “lesrned: What work and what doesn’t”, Modford, Nj: Informatiaon Today, Inc, 2004.
  22. Gelinas, U.J., Sutton, S. & Fedorowicz, J., “Business Processes and Information Technology”, south-western, Cincinnati, 2004.
  23. Wickramasinghe, N. & Lubitz, D.V., “Knowledge-based Enterprise: Theories and Fundamentals”, Idea Group Publishing, 2007.
  24. Garavelli, C., Gorgoglione, M. & Scozzi, B., “Knowledge Management Strategy and Organization: A perspective of Analysis. Knowledge and Process Management”, Vol. 11, No. 4, pp. 273–282, 2004.
  25. Zack, M.H., “Developing a Knowledge Strategy: Epilogue”, California Management Review, 41( 3), 125-145, 2002.
  26. Zack, M.H., “Developing a Knowledge Strategy”, California Management Review,. 41, (3), 125–1451999.
  27. Salojärvi, S., Furu, P. & Sveiby, K.E., “Knowledge Management and Growth in Finnish SMEs”, Journal of Knowledge Management.9( 2), 103-122, 2005.
  28. Hansen, M., Nohria, N. & Tierney, T., “What's Your Strategy for Managing Knowledge? Business Review of Harvard”, 77 (3), 106-118, 1999.
  29. اعرابی، سید محمد و سعید موسوی. "استراتژی دانش"، چاپ اول، تهران: انتشارات مهکامه،1389.
  30. Jordan, J. & Jones, P., “Assessing Your Company’s Knowledge Management Style. Long Range Planning”, Vol. 30, No. 3, pp. 392–398, 1997.
  31. Storey, C. & Kahn, K., “The Role of Knowledge Management Strategies and Task Knowledge in Stimulating Service Innovation”, Journal of service Research Sage, 10( 7) 1-142010.
  32. Russo, R., “The Application of Knowledge Management Principles to Compliant Coding Activities”, Top Health Information Management, 21( 3), 18-23, 2002.
  33. ]33[ محمدی فاتح، اصغر و سبحانی، محمد صادق و محمدی، داریوش. "مدیریت دانش: رویکردی جامع (استراتژی، فن آوری، رفتار و تولید)"، تهران: انتشارات پیام پویا،1390.
  34. Martini, A. & Pellgrini, L., “Barriers and Levers towards Knowledge Management Configurations”, Journal of Manufacturing Technology Management, Vol. 16, No. 6, pp. 670-689, 2005.
  35. Nonaka, I., & Takeuchi, H., “A dynamic theory of organizational knowledge creation”, Organizational Science, 5(1), 14–37, 2001.
  36. الفت، لعیا؛ زنجیرچی،‌محمود. "مدلی برای چابکی سازمانی درصنعت الکترونیک ایران"، فصلنامه علوم مدیریت ایران، سال چهارم، شماره 13، 1388.
  37. Goldman, Steven, Nagel, Roger, and Preiss, Kenneth., “Agile Competitors and Virtual Organizations”, New York: Van Nosteand Reinhold, 1995.
  38. Sharifi H, Ismail HS, Reid 1., “Achieving agility in supply chain. Through simultaneous: design of' and design. For supply chain”, Journal of Manufacturing Technology Management 17 (8) 1078-10.98, 2006.
  39. Christopher., “the agile supply chain: competing in volatile markets”, Industrial Marketing Management 29 (1), 3744, 2000.
  40. جعفرنژاد،احمد، درویش، مریم. "ارزیابی و سنجش چابکی در زنجیره تأمین"، پژوهشنامه مدیریت اجرایی سال نهم، شماره 2، 1388.
  41. Van Hoek, R.I., Harrison,A., Christopher, M., “Measuring agile capabilities in the supply chain” , International Journal of Operation and production Managemen ,21(1/2),126-148, 2001.
  42. Harrison, S., Viers, J.H. & Quinn, J.F., “Climatic and spatial patterns of diversity in the serpentine plants of California”, Diversity and Distributions, 6,153–161, 1999.
  43. Zhang, Z.Q., Qin,L., & Yan,H., “Knowledge Management in Supply Chain: Complexity and a Conceptual System Framework Based on Mas”, Wireless Communication Networking and Mobile Computing (WiCom 2007) International Conference , 5333-5336, 2007.
  44. Huang, H.L, Chen, Y.Y, Tsai, M.C.,& Lee, C.J., “The Relationship between Knowledge Management Strategy and Information Technology Strategy”, World Academy of Science, Engineer, 2011.
  45. Akbari, Peyman; Saeidipour, Bahman; Baharestan, Omid., “The analysis impact of Information Technology and Organizational Structure on Strategic Knowledge Management (Case Study: Islamic Azad University Kermanshah Branch)”, International Journal of Information, Security and Systems Management, Islamic Azad University E-Campus, (ISC), 2013.
  46. ملکی، آذر؛ حکمتیان، محمود. "بررسی ‌اثر‌ مدیریت ‌دانش‌ در ‌مدیریت ‌زنجیره‌تأمین‌(SCM):‌ مطالعه موردی پوشاک کشور ترکیه"، فصلنامه نساجی امروز، شماره 149، 1393.
  47. Dong, s., Sean,X.X& Kevin,X,Z., “Information Technology in Supply Chains: The Value of IT-Enabled Resources Under Competition”, Infor mation Systems Research 20(1), 18–32, 2009.
  48. DeGroote, S & Marx, T., “The impact of IT on supply chain agility and firm performance: Anempirical investigation”, International Journal ofInformation Management 33 (4) 909–916, 2013.
  49. Mahmood, K., Ilyas, M., Rehman, C., “Impact of Knowledge Management and Decentralization on Supply Chain Performance: A Study of Automobile Sector of Pakistan”, International Journal of Operations and Logistics Management. 3(2),124-139, 2014.
  50. Delbazeh,H., Abbasi,E., Radfar,R., “The Relationship between Information Technologies with Knowledge Management of Islamic Azad University Staffs, Golestan Province, Iran”, International Research Journal of Management Sciences.3 (5), 199-201, 2015.
  51. Krejcie, R. V., & Morgan, D. W., “Determining sample size for research activities”, Educational and Psychological Measurement, 30, 607-610, 1970.
  52. آذر، عادل و منصور مومنی. "آمار و کاربرد‌ آن در مدیریت (تحلیل آماری)"، چاپ نوزدهم، تهران: سمت، 1394.
  53. Martinez-Lorente, R, A., S! Anchez-Rodriıguez, C., Dewhurst, W, F., “The effect of information technologies on TQM: An initial analysis”, Int. J. Production Economics, 89, 77–93, 2004.
  54. Carolina, N. & Ángel, L.C.M., “Strategic Knowledge Management, Innovation and Performance”, International Journal of Information Management, 31( 6), 502–509, 2011.
  55. Swafford, P. M., Ghosh, S. and Murthy, N. N., “A Framework for Assessing Value Chain Agility”, International Journal of Operations and Production Management, 26( 2), 118-140, 2006.
  56. Fornell, C., & Larcker, D., “Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error”, Journal of Marketing Research, 18, 39−50, 1981.
  57. Choua, Shih-Wei., Chen, Pi-Yu., “The influence of individual differences on continuance intentions of enterprise resource planning (ERP)”, Int. J. Human Computer Studies, 67. pp. 484–496, 2009.
  58. Bagozzi, R.P. and Fornell, C., “Theoretical concepts, measurements, and meaning, in Fornell, C. (Ed.)”, A Second Generation of Multivariate Analysis, Vol. 1, Praeger, New York, NY, 24-38, 1982.
  59. Esposito Vinzi, V., “PLS Path Modeling: From Foundations to Recent Developments and Open Issues for Model Assessment and Improvement”, In V. Esposito, 2010.
  60. Chin, W.W., “Issues and Opinions on Structural Equation Modeling. MIS Quarterly”,Vol. 22(1), 7-16, 2003.
  61. Lee J., Park S., Baek I. & Lee C., “The Impact of the Brand Management System on Brand Performance in B–B and B–C Environments”, Industrial Marketing Management, 37(7), 848-855, 2008.
  62. Carrillo, P. M., Anumba, C. J.,& Kamara, J. M., “Knowledge management strategy for construction: key IT and contextual issues, Construction Information Technology”, Taking the construction industry into the 21st century.; ISBN 9979-9174-3-1; Reykjavik, Iceland, June 28 - 30, 2000 http://itc.scix.net/cgibin/works/Show?w78-2000-15.
  63. Yaghoubi,N., Moloudi,J & Banihashemi,S,A ., “The relationship between knowledge management and agile supply chain management: Case study of Jihad-e-Agriculture Organization”, African Journal of Agricultural Research, 8(17),1700-1708, 2013.
  64. تیزرو، علی. "طراحی مدل چابکی زنجیره تأمین"، فصلنامه مدیریت زنجیره تأمین، سال پانزدهم، شماره 42، 1392.