شناسایی و رتبه بندی ریسک‌های زنجیره تأمین فرش دستبافت ایران با استفاده از رویکرد تلفیقی FMEA-TOPSIS

نویسندگان

1 استادیار دکتری مدیریت تولید و عملیات، دانشگاه کاشان، دانشکده علوم انسانی، گروه مدیریت و کارآفرینی

2 استادیار دکتری مدیریت تولید و عملیات، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی گروه مدیریت

3 مربی فوق لیسانس مدیریت تولید و عملیات، مرکز ملی فرش، دانشکده مرکز تحقیقات و آموزش

چکیده

در گذشته، فرش دستبافت ایران بازار بسیار مناسبی داشته است؛ اما در سال‌های اخیر به علت ریسک‌های وارد شده به این صنعت، شاهد کاهش بازار این محصول و عدم سرمایه ­گذاری مناسب در این صنعت هستیم. با شناسایی و اولویت ­بندی ریسک­ ها، شکاف ­های تحقیقاتی مشخص می­ گردد و سازمان­ های مربوطه می ­توانند طرح­ های تحقیقاتی هدفمند خود را به­ منظور مدیریت ریسک ­ ها انجام بدهند. در این تحقیق دو جامعه آماری مدنظر است. در مرحله اول از خبرگان صنعت فرش دستبافت به ­منظور جرح و تعدیل شاخص‌های ارزیابی ریسک با استفاده از روش دلفی، استفاده شده است. در مرحله دوم پرسشنامه اصلی تحقیق بین تولیدکنندگان فرش دستبافت در شهرستان‌های کاشان، نائین، اصفهان، نجف آباد و قم توزیع گردیده است. حجم نمونه آماری اول 15 و حجم نمونه دوم برابر با 264 می‌باشد و به صورت طبقه ­ای متناسب انتخاب گردیده‌اند. در این تحقیق برای بررسی ریسک‌ها از روش FMEA استفاده شده و به ­منظور بهبود روش، در گام اول از روش دلفی برای شناسایی ریسک‌ها و در گام دوم از روش TOPSIS به­ منظور رتبه ­بندی ریسک‌ها استفاده شده است. طبق نتایج تحقیق مشخص شد که رتبه­ بندی ریسک‌ها در شهرهای مختلف متفاوت می‌باشد. علت این امر نیز به علت شرایط مختلف موجود در شهرها و توانایی افراد در کنترل شرایط است. با توجه به رتبه ­بندی ریسک‌ها، آشنایی با مباحث تأمین مالی، سلیقه ­یابی مشتریان، استفاده از سیستم تولید کششی و آشنایی با قوانین گمرکی به عنوان پیشنهاد‌های اصلی تحقیق اشاره گردید.

کلیدواژه‌ها


  1. زند حسامی، حسام. ساوجی، آوا. "مدیریت ریسک در مدیریت زنجیره تأمین". فصلنامه مدیریت توسعه و تحول، دوره 1391، شماره 9، تابستان 1391، صفحه 37-44، 1391.
  2. شرافتی، علیرضا. "مدیریت ریسک زنجیره تأمین با رویکرد مدیریت ریسک‌های وارده از طرف تأمین کنندگان مطالعه موردی در شرکت مهندسی و ساخت تجهیزات نیروگاهی مپنا (توگا)". اولین همایش ارتقای توان داخلی با رویکرد ساخت داخل، تهران، مرکز مطالعات تکنولوژی دانشگاه صنعتی شریف، 1388.
  3. صادقی، علیرضا. "ارزیابی و رتبه بندی ریسک‌های متداول در فازهای چرخه حیات پروژه‌های عمرانی شهرداری تهران با استفاده از رویکرد فازی (مورد مطالعه سد و دریاچه مصنوعی چیتگر)". پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی، 1390.
  4. مهرعلی دهنوی، معصومه. آقایی، عبدالله. ستاک، مصطفی. "مدیریت ریسک زنجیره تأمین: مرور ادبیات". نهمین کنفرانس بین‌المللی مدیریت، تهران، گروه پژوهشی صنعتی آریانا،1390.
  5. میرغفوری، سیدحبیب اله. مروتی شریف آبادی، علی. اسدیان اردکانی، فائزه. "مدیریت ریسک زنجیره تأمین: مفاهیم و کاربردها". نخستین همایش سالانه علوم مدیریت نوین، گرگان، 1391.
  6. میرفخرالدینی، ح. عندلیب اردکانی، د. رضایی اصل، مرتضی. "بکارگیری فنون تصمیم‌گیری چند شاخصه جهت ارزیابی عوامل ریسک زنجیره تأمین (مورد مطالعه: حوزه فناوری اطلاعات بنگاههای کوچک و متوسط". نشریه مطالعات مدیریت صنعتی، شماره 21، 1390.
  7. Badurdeen, F., Shuaib, M., Wijekoon, K., Brown, A., Faulkner, W., Amundson, J.& Boden, B., “Quantitative modeling and analysis of supply chain risks using Bayesian theory”. Journal of Manufacturing Technology Management, 25(5), 631-654, 2014.
  8. Blackhurst, J., Scheibe, K.P. & Johnson, D.J. “Supplier Risk Assessment and Monitoring for the Automotive Industry”. International Journal of Physical Distribution & Logistics Management, Vol. 38, No. 2, pp. 143-165, 2008.
  9. Chopra, S., & Sodhi, M.S., “Managing risk to avoid supply chain breakdown”. MIT Sloan Management Review, Vol (46). No 1, pp 53-61, 2004.
  10. Cucchiella, F. and Gastaldi, M., “Risk Management in Supply Chain: A Real Option Approach”. Journal of Manufacturing Technology Management, Vol. 17, No. 6, pp. 700-720, 2006.
  11. Faisal, M.N., “Prioritization of Risks in Supply Chains”. Managing Supply Chain Risk and Vulnerability, Springer, pp. 41-66, 2009.
  12. Giannakis, M., & Louis, M., “A multi-agent based framework for supply chain risk management”. Journal of Purchasing & Supply Management, Vol (17), pp 23-31, 2011.
  13. Giunipero, L., & Eltantawy, R., “Securing the upstream supply chain: a risk management approach”. International Journal of Physical Distribution and Logistics Management, Vol (34). No 9, pp 698-713, 2004.
  14. ISLAM, A., & TEDFORD, D., “Risk determinants of small and medium-sized manufacturing enterprises [SMEs]: an exploratory study in New Zealand”. In: Journal of industrial engineering international. Vol. 8, pp. 1-13, 2012.
  15. Khan, Omera., & Burnes, Bernard., “Risk and supply chain management: creating a research agenda”. The International Journal of Logistics Management, Vol. 18 Iss: 2, pp.197 – 21, 2007.
  16. Kleindorfer, P.R., & Saad, G.H., “Managing disruption risks in supply chains”. Production and Operations Management, Vol (14). No 1, pp 53-68, 2005.
  17. Manuj, I., & Mentzer, J. T., “Global supply chain risk management strategies”. Internaitonal Journal of Physical Distribution & Logistics Management, 38(3), 192-223, 2008a.
  18. Manuj, I., & Mentzer, J.T., “Global supply chain risk management”. Journal of Business Logistics, Vol (29). No 1, pp 133-155, 2008b.
  19. Moeinzadeh, P., & Hajfathaliha, A., “A Combined Fuzzy Decision Making Approach to Supply Chain Risk Assessment”. International Journal of Human and Social Sciences, Vol (5). No 13, pp 859-875, 2010.
  20. Norrman, Andreas., & Lindroth, Robert., “Categorization of Supply Chain Risk and Risk Management”. Supply Chain Risk (Ed. Clare Brindley), 14-27, 2004.
  21. Oke, A., & Gopalakrishnan, M., “Managing disruptions in supply chains: A case study of a retail supply chain”. International Journal Production Economics, Vol (118), pp 168-174, 2009.
  22. Olson, D. L., & Wu, D., “Enterprise risk management models”. Springer Science & Business Media, 2010.
  23. Punniyamoorthy, M., Thamaraiselvan, N., Manikandan, L., “Assessment of supply chain risk: scale development and validation”. Benchmarking: An International Journal, Vol. 20, No. 1, pp. 79-105, 2013.
  24. Rao, S., & Goldsby, T., “Supply chain risks: a review and typology”. The International Journal of Logistics Management, 20 (1), 97-123, 2009.
  25. Rayens, Mary Kay, and Ellen J. Hahn., “Building consensus using the policy Delphi method”. Policy, politics, & nursing practice 1.4 (2000): 308-315.‏
  26. Rowe, W. D., “Risk Assessment and Methods”. In J. Conrad (Ed.), Society, Technology and Risk Assessment (pp. 3-29). London: Academic Press, 1980.
  27. SCRLC., “Supply Chain Risk Management: A Compilation of Best Practices”. Supply Chain Risk Leadership Council, 2011.
  28. Sheffi, Y., “The resilient enterprise: overcoming vulnerability for competitive advantage”. MIT Press Books, 1, 2005.
  29. Sheffi, Y., & Rice Jr, J. B., “A supply Chain View of the resilient Entreprise”. MIT Sloan management review, 47(1), 2005.‏
  30. Sodhi, M.S. and Lee, S., “An analysis of sources of risk in the consumer electronic industry”. Journal of the Operational Research Society, Vol. 58 No. 11, pp. 1430-1439, 2007.
  31. Soni, G. and Kodali, R., “A Decision Framework for Assessment of Risk Associated with Global Supply Chain”. Journal of Modelling in Management, Vol. 8, No. 1, pp. 25-53, 2013.
  32. Tang, C.S., & Tomlin, B., “The power of flexibility for mitigating supply chain risks”. International Journal of Production Economics, Vol (116). No 1, pp 12-27, 2008.
  33. Teresa, Wu., Blackhurst, Jennifer., & Chidambaram, Vellayappan., “A model for inbound supply risk analysis”. Computers in industry 57.4 : 350-365, 2006.
  34. Thun, J.H., & Hoenig, D., “An empirical analysis of supply chain risk management in the German automotive industry”. International Journal Production Economics, Vol (131), pp 242-249, 2011.
  35. Tummala, Rao. Schoenherr, Tobias., “Assessing and managing risks using the Supply Chain Risk Management Process (SCRMP)”. Supply Chain Management: An International Journal, Vol. 16 Iss: 6, pp.474 – 483, 2011.
  36. Tuncel, G., & Alpan, G., “Risk assessment and management for supply chain networks: A case study”. Computers in Industry, Vol (61), pp 250-259, 2010.
  37. Vilko, J., “Approaches to supply chain risk management: identification, analysis and control”. Lappeenranta University of Technology Digipaino, 2012.
  38. Wagner, S. M., & Neshat, N., “Assessing the vulnerability of supply chains using graph theory”. International Journal Production Economics, Vol (126), pp 121-129, 2010.
  39. Wagner, Stephan M., Bode, Christoph., “An Empirical Examination Of Supply Chain Performance Along Several Dimensions Of Risk”. Journal Of Business Logistics, Vol. 29, No. 1, 2008.
  40. Waters, D., “Supply chain risk management: vulnerability and resilience in logistics”. Kogan Page Limited, 2007.
  41. Wu, T., Blackhurst, J. & Chidambaram, V., “A model of inbound supply chain analysis”. Computers in Industry, vol. 57, no. 4, pp. 350-365, 2006.
  42. Zhao, L.; Huo, B.F.; Sun, L.Y., & Zhao, X.D., “The impact of supply chain risk on supply chain”
  43. “integration and company performance: A global investigation”. Supply Chain Management: An International Journal, 18(2), 115-131, 2013.
  44. Zsidisin, G.A., “Managerial perceptions of supply risk”. Journal of Supply Chain Management, Vol (39). No 1, pp 14-25, 2003.
  45. Zsidisin, G.A., Panelli, A. and Upton, R., “Purchasing Organization Involvement in Risk Assessments, Contingency Plans and Risk Management: An Exploratory Study”. Supply Chain Management: An International Journal, Vol. 5, No. 4, pp. 187-97,2000.