شناسایی و بررسی تأثیر مؤلفه‌های ریسک زنجیره تأمین بر عملکرد مالی شرکت ایران‌خودرو خراسان

نوع مقاله : مطالعه موردی

نویسندگان

1 گروه مدیریت مالی، واحد اسفراین، دانشگاه آزاد اسلامی، اسفراین، ایران

2 مسئول مهندسی لجستیک شرکت ایران خودرو خراسان

چکیده

بحران‌های اقتصادی، تحریم‌ها و عوامل محیطی در سال‌های اخیر باعث شده زنجیره‌های تأمین بهره‌ور و مدیریت مناسب آن یک عامل مهم جهت حضور موفق در بازارهای رقابتی مطرح شود. رسیدن به چنین مطلوبیتی مستلزم ایجاد  شایستگی‌های لازم در زنجیره تأمین صنعت مذکور بوده و توجه به فرصت­ها و تهدیدهای موجود در عرصه صنعت و تجارت ، ارزیابی توانایی صنایع در مواجهه با نا اطمینانی‌ها، عدم قطعیت‌ها و ریسک‌های موجود ضروری به نظر می‌رسد.
صنعت خودروسازی یکی از مهم‌ترین صنایع کشور و درواقع محرک اقتصادی بسیاری از صنایع دیگر بوده و از طرفی زنجیره تأمین هر خودروساز، تضمین‌کننده تداوم تولید بوده و هر نقصان، ریسک و اختلال در آن می‌تواند عملکرد شرکت را تحت تأثیر قرار دهد ازاین‌رو شناسایی ریسک‌های مهم زنجیره تأمین و رتبه‌بندی آن‌ها، این فرصت را برای مدیران ارشد سازمان فراهم می‌آورد تا ضمن ایجاد آمادگی لازم، پاسخ بهینه و به‌موقع برای هر ریسک با در نظر گرفتن منافع و مصلحت‌های سازمان در نظر بگیرند.
در این راستا و با توجه به نقش کلیدی زنجیره تأمین در تحقق اهداف شرکت ایران‌خودرو خراسان، هدف پژوهش حاضر "شناسایی و بررسی تأثیر مؤلفه‌های ریسک زنجیره تأمین بر عملکرد مالی شرکت ایران‌خودرو خراسان" بوده و به همین منظور، پژوهشگر با ارائه یک مدل مفهومی، ضمن شناسایی ریسک­های مهم زنجیره تأمین، اهمیت نسبی و رتبه هر ریسک از منظر تأثیر بر عملکرد مالی را با استفاده از تلفیق تکنیک FMEA با تکنیک‌های AHP،VIKOR  و TOPSIS و بهره‌گیری از نرم‌افزارهای SPSS و EXCEL مشخص نموده است.
نتایج پژوهش حاضر، مدیران ارشد شرکت را قادر می‌سازد تا، قابلیت‌های بهتری در تشخیص و مقابله با ریسک‌ها و بخصوص ریسک‌های غیرمنتظره را در خود ایجاد نموده و با مقابله اثربخش و واکنش بهنگام، اثرات منفی و مخرب ریسک‌ها را حذف یا به حداقل مقدار ممکن برسانند. بر اساس نتایج این پژوهش، ریسک‌های : برنامه‌ریزی مواد نامناسب، بروز نبودن موجودی، اعتصابات رانندگان، ارسال با تأخیر مواد اولیه و قطعات از تأمین‌کننده و مشکلات مالی به‌عنوان مهم‌ترین و تأثیرگذارترین ریسک‌های زنجیره تأمین ایران‌خودرو خراسان بر عملکرد مالی شرکت می‌باشند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Identify and evaluate the impact of supply chain risk factors on Iran

نویسندگان [English]

  • Meysam Doaei 1
  • KAZEM FARZAMIAN 2
1 Department of finance, Esfarayen Branch, Islamic Azad University, Esfarayen, Iran
2 Logistics Engineering Dept. director
چکیده [English]

Economic crises, sanctions and environmental factors in recent years have led to effective supply chains and proper management play the rule as an important factor for successful participation in competitive markets. Achieving to this desirability, requires having competencies in the supply chain in that industry, and considering the opportunities and threats in the industry and business, assessment of the industry’s ability to face with uncertainties and existing risks is necessary.
The automobile industry is one of the most important industries in the country and indeed the economic driver of many other industries. On the one hand, the supply chain of every automaker guarantees the continuity of production and any defect, risk and disruption can affect the performance of the company. Identifying the key risks in the supply chain and ranking them, therefore, provides an opportunity for senior executives in the organization to provide the necessary preparedness, optimal and timely response to each risk, taking into account the interests and interests of the organization.
In this regard and with regard to the key role of supply chain in achieving the goals of Iran Khodro Khorasan Company, the purpose of the present study was to identify and evaluate the impact of supply chain risk components on the financial performance of Iran Khodro Khorasan Company. The conceptual model, while identifying important supply chain risks, identifies the relative importance and rank of each risk in terms of impact on financial performance by integrating FMEA with AHP, VIKOR and TOPSIS techniques and using SPSS and EXCEL software.
The results of the present study enable senior executives of the company to develop better capabilities in identifying and confronting risks, especially unexpected risks, and by eliminating the effective and timely response, eliminating the negative and destructive effects of risks. Or at the least possible. According to the results of this study, the risks of: inappropriate material planning, inventory failure, drivers' strikes, delayed delivery of raw materials and parts from suppliers and financial problems are the most important and the most influential risks on the financial performance of Iran Khodro Khorasan Supply Chain.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Risk
  • Supply Chain
  • Financial Performance
  • AHP
  • TOPSIS
  • VIKOR
[1]    نالچی گر نیلوفر، رجب‌زاده علی (1387)، ارائه مدل عوامل مؤثر بر ایجاد ریسک در زنجیره تأمین الکترونیکی و تأثیر آن بر عملکرد سازمانی، دانشگاه تربیت مدرس، دوره کارشناسی ارشد
[2] رأفتی، علیرضا (1388) مدیریت ریسک زنجیره تأمین با رویکرد مدیریت ریسک‌های وارده از طرف تأمین‌کنندگان مطالعه موردی در شرکت مهندسی و ساخت تجهیزات نیروگاهی مپنا (توگا)، اولین همایش ارتقای توان داخلی با رویکرد ساخت داخل
[3] میر فخرالدینی سید حیدر، عندلیب داوود و رضایی اصل، مرتضی (1390) به‌کارگیری فنون تصمیم‌گیری چند شاخصه جهت ارزیابی عوامل ریسک زنجیره‌ی تأمین - مطالعات مدیریت صنعتی
[4] زند حسامی حسام و ساوجی آوا (1391) مدیریت ریسک در مدیریت زنجیره تأمین . . ، مدیریت و توسعه
 [5]محمدخانی، امیر(1392)، ارزیابی مقایسه‌ای استراتژی‌های تأمین بر مبنای هدف و تحت شرایط ریسک در زنجیره تأمین شرکت تولیدکننده قطعات خودرو . و کارشناسی ارشد فنی و مهندسی، دانشگاه یزد.
 [6]فیاضی نیا، بهناز (1396)، رابطه فرهنگ‌سازمانی با مدیریت ریسک موردمطالعه: شرکت الکل و خمیرمایه رازی، کنفرانس بین‌المللی مدیریت و حسابداری
[7] عزیزی یوسف وند رقیه  ، نهاوندی نسیم (1396)، بررسی اثر مدیریت ریسک زنجیره تأمین بر کارایی شرکت‌های توزیع دارو ، دانشگاه تربیت مدرس، دوره کارشناسی ارشد
[8] خراسانی الهه (1396)، تحلیل ریسک در زنجیره تأمین پایدار با استفاده از روش دلفی و تصمیم‌گیری چند معیاره فازی؛ (مورد بررسی شرکت فرآورده­های لبنی طراوت)، دانشکده ارشاد دماوند
[9] حیاتی، محمد؛ عطایی، محمد؛ رضا خالو کاکائی و احمدرضا صیادی(1393)، " ارزیابی و رتبه‌بندی ریسک در زنجیره تأمین با استفاده از روش تحلیل تاکسونومی (مطالعه موردی، مجتمع ذوب‌آهن اصفهان" مجله تحقیق در عملیات و کاربردهای آن
[10] بازرگان، عباس، سرمد، زهره، حجازی، الهه (1384) روش‌های تحقق در علوم رفتاری، تهران: انتشارات آگاه، خاکی، غلامرضا (1384) روش تحقیق با رویکرد به پایان‌نامه نویسی، تهران: انتشارات بازتاب.
[11] دلاور، علی (1379) مقدمه‏ای بر تحلیل عاملی، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی.
[12] شریفی سلیم،مؤمنی منصور(1390)، مدل‌ها و نرم‌افزارهای تصمیم‌گیری چند شاخصه، انتشارات فن‌آوران
ب) فهرست منابع لاتین:     
[13].Brindley, C. (2004). Supply chain risk. Ashgate. London
[14].Christopher, M. (1998a). Logistics and supply chain management: strategies for reducing cost and improving service. London: Pitman Publishing.
[15].Zsidisin, G. A., & Smith, M. E. (2005). Managing supply risk with early supplier involvement: a case study and research propositions. Journal of supply chain management, 41(4), 44-57.
[16].Ritchie, B., & Brindley, C. (2007). Supply chain risk management and performance: A guiding framework for future development. International Journal of Operations & Production Management, 27(3), 303-322.
[17].Germain, R., Claycomb, C., & Dröge, C. (2008). Supply chain variability, organizational structure, and performance: the moderating effect of demand unpredictability. Journal of operations management, 26(5), 557-570.
[18].Tsai, M., Liao, C. and Han, C. (2008), “Risk perception on logistics outsourcing of retail chains: Model development and empirical verification in Taiwan”, Supply Chain Management: An International Journal, Vol. 13 No. 6, pp. 415-424.
[19].Blos, M.F., Quaddus, M., Wee, H.M. and Watanabe, K. (2009), “Supply chain risk management (SCRM): a case study on the automotive and electronic industries in Brazil”, Supply Chain Management: An International Journal, Vol. 14 No. 4, pp. 247-52.
[20].Thun, J. H., & Hoenig, D. (2011). An empirical analysis of supply chain risk management in the German automotive industry. Int. J. Production Economics, 131, 242–249.
[21].Chang, T. C. E., Yip, F. K., & Yeung, A. C. L. (2012). Supply risk management via guanxi in the Chinese business context: the buyer's perspective. International Journal of Production Economics, 139(1), 3-13.
[22]. Pradhan, S.K. and Routroy, S. (2016), “Supply management integration model for Indian manufacturing industries”, International Journal of Operations & Production Management, Vol. 36 No. 7, pp. 781-802.