مدلسازی ساختاری تفسیری عوامل موثر بر اجرای گردش شغلی بر پایه تشکیلات، روش ها و زنجیره ارزش شرکت ملی گاز ایران

نصیر ناتری, حسین; مهرآرا, اسدالله; متانی, مهرداد

مدلسازی ساختاری تفسیری عوامل موثر بر اجرای گردش شغلی بر پایه تشکیلات، روش ها و زنجیره ارزش شرکت ملی گاز ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری مدیریت دولتی، واحد قائمشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قائمشهر، ایران.

² استادیار گروه مدیریت دولتی، واحد قائمشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قائمشهر، ایران.

³ استادیار گروه مدیریت دولتی، واحد قائمشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قائمشهر، ایران

چکیده

گردش شغلی در سازمان موجب توانمندسازی ساختاری کارکنان شده و به شناخت استعدادها کمک می کند. از سوی دیگر اجرای یک گردش شغلی راهبردی و اثربخش وابسته به ارکان زنجیره ارزش شرکت است. بر این اساس هدف از انجام مطالعه حاضر مدلسازی ساختاری تفسیری عوامل موثر بر اجرای گردش شغلی بر پایه تشکیلات و روشهای شرکت ملی گاز ایران بوده است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از لحاظ نوع شناسی پژوهش در زمره پژوهش های آمیخته با رویکرد کیفی و کمی در پارادایم قیاسی- استقرایی است. شناسایی عوامل موثر بر اجرای گردش شغلی از طریق مصاحبههای نیمه ساختاریافته بر پایه اشباع نظری با 18 نفر از اساتید دانشگاهی و خبرگان در حوزه مدیریت دولتی و مدیریت منابع انسانی انجام گرفت. روایی و پایایی مصاحبهها بهترتیب با روش روایی محتوای نسبی و شاخص کاپای کوهن تایید شد. در بخش کمی نیز بهمنظور مدلسازی اجرای گردش شغلی از نظرات 69 نفر از مدیران عالی و میانی شرکت ملی گاز با روش نمونهگیری غیراحتمالی در دسترس استفاده شد. روایی و پایایی پرسشنامه بهترتیب با بهرهگیری از روایی محتوا و روش آزمون- پس آزمون تایید شد. کدگذاری مصاحبه ها با استفاده از نرم افزار Maxqda منجر به شناسایی 13 عامل اصلی اجرای گردش شغلی شد. مدلسازی عوامل شناسایی شده با روش ساختاری تفسیری و تحلیل MIC-MAC منجر به تشکیل شش سطح گردید که تمرکز بر مسائل محوری، اندازه سازمان، همسویی راهبردی و تحلیل زنجیره ارزش اثرگذارترین و بهبود تراز استراتژیک و جانشین پروری اثرپذیرترین عوامل اجرای گردش شغلی بودند.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.20089198.1402.25.78.4.6

موضوعات

اندازه‌گیری عملکرد در زنجیره تأمین

عنوان مقاله [English]

Interpretive Structural Modeling of Factors Affecting on the Implementation of Job Rotation Based on the Organization, Methods and Value Chain of National Gas Company of Iran

نویسندگان [English]

Hossein Nasirnateri ¹
Asadollah Mehrara ²
Mehrdad Matani ³

¹ Ph.D Candidate, Department of Public Administration, Qaemshahr Branch, Islamic Azad University, Qaemshahr, Iran

² Assistant Professor, Department of Public Administration, Qaemshahr Branch, Islamic Azad University, Qaemshahr, Iran

³ Assistant Professor, Department of Public Administration, Qaemshahr Branch, Islamic Azad University, Qaemshahr, Iran

چکیده [English]

The purpose of the current study was interpretive structural modeling of the effective factors on the implementation of job rotation based on the organization, methods, and value chain of the National Gas Company of Iran. This research is applied in terms of purpose and in terms of research typology, it is among mixed research with the qualitative and quantitative approach in the deductive-inductive paradigm. Identifying the factors affecting the implementation of job rotation through semi-structured interviews based on theoretical saturation with 18 university professors and experts in the field of public administration and human resources management. The validity and reliability of the interviews were confirmed by the method of relative content validity and Cohen's kappa index, respectively. In the quantitative part, in order to model the implementation of job rotation, the opinions of 69 senior and middle managers of the National Gas Company were used with the available convenience sampling method. The validity and reliability of the questionnaire were confirmed using content validity and the test-post-test method. Coding of interviews using Maxqda software led to the identification of 13 main factors of job rotation implementation. Modeling of the identified factors with the interpretive structural method and MIC-MAC analysis led to the formation of six levels, focusing on core issues, organization size, strategic alignment, and value chain analysis were the most effective, and improving the strategic balance and succession planning were the most impressionable factors in the implementation of job rotation.

کلیدواژه‌ها [English]

Job Rotation
Value Chain
Interpretive Structural Modeling

مراجع

[1] L. Lima & B. Galleli, “Human resources management and corporate governance: Integration perspectives and future directions,” European Management Journal, 39(6), 731-744, 2021

[2] M. Armstrong, “Strategic management of human resources (practical guide),” Translated by Seyyed Mohammad Arabi and Davod Yazdi, Tehran: Cultural Research Office, 2014.

[3] T. Correia, I. Gomes, P. Nunes, & G. Dussault, “Health workforce monitoring in Portugal: Does it support strategic planning and policy-making?,” Health Policy, 124(3), pp. 303-310, 2020.

[4] F. Caputo, A. Garcia-Perez, V. Cillo, & E. Giacosa, “A knowledge-based view of people and technology: directions for a value co-creation-based learning organization,” Journal of Knowledge Management, vol. 23(7), pp. 1314-1334, 2019.

[5] Botti, L., Calzavara, M., & Mora, C. (2021). Modelling job rotation in manufacturing systems with aged workers. International Journal of Production Research, 59(8), 2522-2536.

[6] S. Padula, C. Comper, H. Sparer, & T. Dennerlein, “Job rotation designed to prevent musculoskeletal disorders and control risk in manufacturing industries: A systematic review,” Applied ergonomics, vol. 58, pp. 386-397, 2017.

[7] R. Pyburn & F. Kruijssen, “Gender dynamics in agricultural value chain development: Foundations and gaps,” London: Routledge, 2020.

[8] I. Noya, X. Aldea, S. Gonzalez-Garcia, M. Gasol, T. Moreira, M. J. Amores, & J. Boschmonart-Rives, “Environmental assessment of the entire pork value chain in Catalonia–A strategy to work towards Circular Economy,” Science of the Total Environment, vol. 589, pp. 122-129, 2017.

[9] K. Hainzer, T. Best, & H. Brown, “Local value chain interventions: a systematic review,” Journal of Agribusiness in Developing and Emerging Economies, vol. 9(4), pp. 369-390, Journal of Innovation & Knowledge, vol. 3(3), pp. 154-163, 2019.

[10] B. S. Al-Romeedy, “The role of job rotation in enhancing employee performance in the Egyptian travel agents: the mediating role of organizational behavior,” Tourism Review, vol. 74(4), pp. 1003-1020, 2019.

[11] A. E. Van Wyk, I. Swarts, & C. Mukonza, “The influence of the implementation of job rotation on employees’ perceived job satisfaction,” 2018.

[12] A. Ros-Tonen, V. Bitzer, A. Laven, O. De Leth, Y. Van Leynseele, & A. Vos, “Conceptualizing inclusiveness of smallholder value chain integration,” Current Opinion in Environmental Sustainability, vol. 41, pp. 10-17, International Journal of Business and Management, vol. 13(11), pp. 89-10, 2019.

[13] K. Fernandez-Stark & G. Gereffi, “Global value chain analysis: A primer Cheltenham: Edward Elgar Publishing,” 2019.

[14] M. Nor, S. Gray, S. Caldwell, & M. Stead, “A value chain analysis of Malaysia’s seaweed industry,” Journal of Applied Phycology, vol. 32(4), pp. 2161-2171, 2020.

[15] K. Fernando & D. Dissanayake, “The Effect of Job Rotation Practices on Employee Job Performance; Mediating Role of Intrinsic Motivation (with Special Reference to the Private Commercial Banks in Sri Lanka),” International Journal of Engineering and Management Research e-ISSN, pp. 2250-0758, 2019.

[16] S. Digiesi, F. Facchini, G. Mossa, & G. Mummolo, “Minimizing and balancing ergonomic risk of workers of an assembly line by job rotation: A MINLP Model,” International Journal of Industrial Engineering and Management, vol. 9(3), p. 129, 2018.

[17] J. Hochdorffer, M. Hedler, & G. Lanza, “Staff scheduling in job rotation environments considering ergonomic aspects and preservation of qualifications,” Journal of manufacturing systems, vol. 46, pp.103-114, 2018.

[18] D. G. Serfass & R. A. Sherman, “A methodological note on ordered Q-Sort ratings,” Journal of Research in Personality, vol. 47(6), pp. 853-858, 2013.

[19] H. Barzegar, H. Hassan-pour, S. Aliyari, H. Ghaffari touran, & J. Hassan Nejad, “Interpretive Structural Modelling of Operational Clothing Supply Chain Disruptions in a Defense Organization. Iranian Journal of Supply Chain Management, 23(73), pp. 53-61, 2022. (In Persian)