پسماندهای مراکز درمانی و بهداشتی که در بیشتر بیمارستان‌ها، آزمایشگاه‌ها و درمانگاه‌ها تولید می‌شوند، به علت آلوده بودن و همچنین زیان‌های ناشی از عدم مدیریت بهداشتی، باعث ازدیاد و اشاعه انواع بیماری‌های خطرناک و مسری شده و تهدیدی جدی برای سلامتی انسان و محیط‌زیست بهشمار می‌رود. در حال حاضر چهار فناوری متداول برای دفع ضایعات بیمارستانی وجود دارد که مورد توجه اکثر واحدهای درمانی سراسر دنیا قرار گرفته است. هر یک از این فناوری‌ها دارای عملکرد متفاوت با سایرین دارد. از این رو ارزیابی روش‌های دفع ضایعات بیمارستانی نیازمند داشتن معیارهای متفاوت است که باید با مشارکت خبرگان صورت پذیرد. هدف این پژوهش ارائه یک روش برای ارزیابی فناوری‌های امحاء و دفع پسماندهای مراکز درمانی و بهداشتی در شهرستان ساری است. در این مقاله بعد از مرور ادبیات تحقیق و مصاحبه با خبرگان، هشت مورد از مهم‌ترین معیارها شناسایی شدند. همچنین به‌منظور ارزیابی فناوری یک رویکرد ترکیبی بر مبنای روش‌های دیمتل فازی و ویکور فازی ارائه شد. سرانجام بعد از به‌کارگیری مدل پیشنهادی، نتایج حاکی از آن، مهم‌ترین معیار در تصمیم‌گیری، معیار خودکارسازی می‌باشد. در مرحله بعدی روش‌های دفع ضایعات با استفاده از روش ویکور فازی رتبه‌بندی شده و روش تصفیه بخار به‌عنوان بهینه‌ترین روش دفع ضایعات بیمارستانی پیشنهاد گردید.
. Taheri, M., Hamidian, A. H., & Khazaee, M. "A study on Waste Management in Hospitals Affiliated to Tabriz University of Medical Science". Medical Science, 23(105), 111–115, 2013.##[2]. Nemathaga, F., Maringa, S., & Chimuka, L. "Hospital solid waste management practices in Limpopo Province". South Africa : A case study of two hospitals, 28, 1236–1245, 2008.##[3]. Dursun, M., Karsak, E. E., & Almula, M. "Expert Systems with Applications A fuzzy multi-criteria group decision making framework for evaluating health-care waste disposal alternatives" 38, 11453–11462. oi:10.1016/j.eswa.2011.03.019.##[4]. Liu, H., You, J., Lu, C., & Chen, Y. "Evaluating health-care waste treatment technologies using a hybrid multi-criteria decision making model". Renewable and Sustainable Energy Reviews, 41, 932–942.##[5]. Dursun M, Karsak EE, Karadayi MA. "Assessment of health-care waste treat-ment alternatives using fuzzy multi-criteria decision making approaches". Resour Conserv Recycl; 57:98–107, 2011.##[6]. Brent AC, Rogers DEC, "Ramabitsa-Siimane TSM". Rohwer MB, Application of the analytical hierarchy process to establish health care waste management systems that minimise infection risks in developing countries. Eur J Oper Res; 181:403–24, 2007.##[7]. Karamouz, M., Zahraie, B., Kerachian, R., Jaafarzadeh, N., Mahjouri, N."Developing a master plan for hospital solid waste management: a case study". Waste Management 27, 626–638, 2007.##[8]. Hsu, P.F., Wu, C.R., Li, Y.T., "Selection of infectious medical waste disposal firms by using the analytic hierarchy process and sensitivity analysis". Waste Management 28, 1386–1394, 2008.##[9]. Karagiannidis A, Papageorgiou A, Perkoulidis G, Sanida G, Samaras P. "A multi-criteria assessment of scenarios on thermal processing of infectious hospital wastes: a case study for Central Macedonia". Waste Manag; 30:251–62, 2010.##[10]. Zadeh LA."Fuzzy sets". Inform Control;8(3):338–53, 1965.##[11]. Lee, B.K., Ellenbecker, M.J., Moure-Ersaso, R., "Alternatives for treatment and disposal cost reduction of regulated medical wastes". Waste Management 24, 143–151, 2004.##[12]. Diaz, L. F., Eggerth, L. L., & Savage, G. M. "Alternatives for the treatment and disposal of healthcare wastes in developing countries". Waste Management, 25, 626–637, 2005.##[13]. Rogers, D.E.C., Brent, A.C., "Small-scale medical waste incinerators– experiences and trials in South Africa". Waste Management 26, 1229–1236, 2006.##[14]. Zeren BA."Health-care waste management of the hospitals in the European Side of Istanbul". M.S. Thesis, Bogazici University, Istanbul, 2004.##[15]. Tudor TL, Barr SW, Gilg AW. "Linking intended behaviour and actions: a case study of healthcare waste management in the Cornwall NHS". Resour Conserv Recycl;51:1–23, 2007.##[16]. Alagoz AZ, Kocasoy G. "Treatment and disposal alternatives for health-care waste in developing countries—a case study in Istanbul, Turkey". Waste Manage Res;25:83–9, 2007.##[17]. Alagoz AZ, Kocasoy G. "Determination of the best appropriate management methods for the health-care wastes in Istanbul". Waste Manage;28:1227–35, 2008.##[18]. Alagoz AZ, Kocasoy G. "Improvement and modification of the routing system for the health-care waste collection and transportation in Istanbul". Waste Manage;28:1461–71, 2008.##[20]. Taghipour H, Mosaferi M. "Characterization of medical waste from hospitals in Tabriz, Iran". Sci Total Environ;407:1527–35, 2009.##[21]. Gai RY, Xu LZ, Li HJ, Zhou CC, He JJ, Shirayama Y, et al. "Investigation of health care waste management in Binzhou District", China. Waste Manag;30:246–50, 2010.##[22]. Liu HC, Wu J, Li P. "Assessment of health-care waste disposal methods using a VIKOR-based fuzzy multi-criteria decision making method". Waste Manag;33:2744–51, 2013.##[23].Gogus, O., & Boucher, T. O. "Strong transitivity, rationality and weak monotonicity in fuzzy pairwise comparisons". Fuzzy Sets and Systems, 94(1), 133-144, 1998.##[24]. Lin C-L, Wu W-W . "A fuzzy extension of the DEMATEL method for group decision making". Eur J Oper Res 156:445–455, 2004.##[25].Nakhaei Kamal-abadi A., Bagheri M. "Presentation of an outsourcing decision making model of production activities by using ANP and DEMATEI techniques in fuzzy environment". Industry Manegment Journal of the Humanities College of Islamic Azad University (Sanandaj Branch), Third year, No. 5 [In Persian], 2008.##[26]. Baykasoğlu, A., KaplanoğLu, V., DurmuşOğLu, Z. D., & ŞAhin, C. "Integrating fuzzy DEMATEL and fuzzy hierarchical TOPSIS methods for truck selection". Expert Systems with Applications, 40(3), 899-907, 2013.##[27].Dalalah, D., Hayajneh, M., & Batieha, F. "A fuzzy multi-criteria decision making model for supplier selection". Expert systems with applications, 38(7), 8384-8391, 2011.##[28]. Opricovic, S. "Fuzzy VIKOR with an application to water resources planning". Expert Systems with Applications, 38(10), 12983–12990. doi:10.1016/j.eswa.2011.04.097.##[29]. Shemshadi, A., Shirazi, H., Toreihi, M., & Tarokh, M. J. "A fuzzy VIKOR method for supplier selection based on entropy measure for objective weighting". Expert Systems with Applications, 38(10), 12160–12167. doi:10.1016/j.eswa.2011.03.027.##[30]. Safari, H., Faraji, Z., & Majidian, S. "Identifying and evaluating enterprise architecture risks using FMEA and fuzzy VIKOR". Journal of Intelligent Manufacturing. doi:10.1007/s10845-014-0880-0, 2014.##[31]. Huang, J., Tzeng, G., & Liu, H. "A Revised VIKOR Model for Multiple Criteria Decision Making - The Perspective of Regret Theory", 761–768,2009.##[32]. Chi Sun, Chia,."A Performance Evaluation Model by Integration Fuzzy AHP and Fuzzy TOPSIS Methods". Expert Systems With Applications, vol.37, pp 7745-7754, 2010.##
عرب, علیرضا, & قاسمیان صاحبی, ایمن. (1394). ارائه یک مدل ترکیبی فازی برای ارزیابی فناوری‌های دفع پسماند در زنجیره تأمین بیمارستانی. مدیریت زنجیره تأمین, 17(50), 52-67.
MLA
علیرضا عرب; ایمن قاسمیان صاحبی. "ارائه یک مدل ترکیبی فازی برای ارزیابی فناوری‌های دفع پسماند در زنجیره تأمین بیمارستانی". مدیریت زنجیره تأمین, 17, 50, 1394, 52-67.
HARVARD
عرب, علیرضا, قاسمیان صاحبی, ایمن. (1394). 'ارائه یک مدل ترکیبی فازی برای ارزیابی فناوری‌های دفع پسماند در زنجیره تأمین بیمارستانی', مدیریت زنجیره تأمین, 17(50), pp. 52-67.
VANCOUVER
عرب, علیرضا, قاسمیان صاحبی, ایمن. ارائه یک مدل ترکیبی فازی برای ارزیابی فناوری‌های دفع پسماند در زنجیره تأمین بیمارستانی. مدیریت زنجیره تأمین, 1394; 17(50): 52-67.
)